Meclis’te İsmi Olup Cismi Olmayan Milletvekilleri

Önümüzdeki seçimde 550 Milletvekilini seçip Meclis’e yollayacağız.  Bu vekiller Meclis’te bizim adımıza ne yapacaklar?

Milletvekili, milleti temsil eden kişi anlamına geldiğine göre, oy vererek TBMM’ne yolladığımız vekillerin bizi gerçek anlamda temsil etmesi demek, bu vekillerin bizi ilgilendiren, bizim refahımızı etkileyebilecek konularda Meclis’te bizim adımıza aktif olmaları, bizim sesimizi duyurmaları demektir.  Görevini hakkıyla yapan vekil, seçmen adına Meclis’te çalışır, konuşur, kanun taslağı hazırlar, ya da destek verir; yazılı ya da sözlü soru sorar, tartışmalara katılır. Kısaca, Meclis’te etkin olur.

Bizi temsil etmeleri için “vekalet” verdiğimiz milletvekilleri, konuşarak, tartışarak, fikir alış-verişi yaparak bizim refahımızı yükseltecek etkinliklerin içinde bulunmak yerine, bunun tam tersini yaparak

  • Meclis’e gitmezlerse,
  • Ya da, Meclis’e gider fakat ağızlarını açmadan sadece konuşulanları dinler ve hiçbir konuda fikir belirtmez, hiçbir konuya karışmaz, hiçbir soru sormaz, katılımcı değil, seyirci olurlarsa, o milletvekillerinin millete faydası olmaz.

 Bizim vekillerimiz TBMM’de ne yapıyorlar?

Amerika’nin Auburn Universitesi’nden Duha Altındağ ile yaptığımız bir araştırma çerçevesinde, 1991-2011 arası TBMM’de görev yapmış her milletvekilinin Meclis’te ne kadar aktif olduğunu TBMM’nin resmi kaynaklarından edindiğimiz bilgilere dayanarak hesapladık.  Meclis’te aktif olmak demek, Meclis kürsüsünden konuşma yapmak, yazılı ya da sözlü soru sormak, cevap vermek, önerge vermek, vs. gibi bir milletvekilinden beklenen etkinliklerdir.

23. Dönem (2007-2011) milletvekillerinin etkinlik dağılımı, aşağıdaki grafiktedir.

Vekil_800

Ortaya çıkan sonuç şudur: 550 milletvekilinin 187’si (Vekillerin üçte birinden fazlası) Meclis’te  “çalıştıkları” dört yıl boyunca, toplam SIFIR ile 10 arası etkinlikte bulunmuşlardır. 

550 vekilin YARISI, dört yıl boyunca Meclis çatısı altında toplam 20’den az Meclis etkinliğinde bulunmuştur.

550 vekilin 352’si (%64) dört yılda toplam 0-36 etkinlikte bulunmuştur. Diğer bir deyişle, 352 milletvekili ortalama olarak, Meclis’te bulundukları her ay sadece bir aktivitede bulunmuşlardır.

Dört yılda toplam 36 ile100 arası aktivitede bulunan vekil sayısı: 103,

Dört yılda toplam 101-200 etkinlikte bulunmuş vekil sayısi: 67,

Dört yılda toplam 200’den fazla aktif olan vekil sayısı: 37’dir.

Diğer bir deyişle, Meclis’te  milletin temsilciliği görevini aslında  sadece yaklaşık 200 milletvekili yapmakta, diğerleri büyük ölçüde seyirci vasfıyla, Meclis’te olan bitenleri seyretmektedir denebilir.

Bu dağılım, her partide ve her Meclis döneminde aşağı-yukarı böyledir (son dönemin resmi rakamları henüz belli olmamakla beraber, değişik bir sonuç çıkma ihtimali zayıftır).

Meclisteki vekillerin yarısından çoğu fikir belirtmeyen, soru sormayan, “ismi olup cismi olmayan” kişiler olsa da, “Bu vekiller Meclis’te kendi parti liderlerinin istediği şekilde oy verip partilerini destekledikleri için kendilerini seçen insanlara hizmet ediyor durumdalar” denebilir mi?

Seçmene hizmet etmek, Meclis’teki oylamalarda parti liderlerinin istedikleri doğrultuda oy kullanmak demek değildir.  Her ilden seçilen milletvekillerinin, o ilin seçmenine karşı sorumlulukları vardır.  Bir ilin sorunlarını, dertlerini, muhtemel çözümlerini ortaya koymakla yükümlüdur o ilin milletvekili.  Gaziantep’in ekonomik problemini Trabzon milletvekili bilemez.  İstanbul’un altyapı sorunu ile Van milletvekilinin uğraşması beklenemez.  Eskişehir için önemli olan bir probleme dikkat çekmek, Diyarbakır’dan seçilmiş vekilin görevi değildir.  Dolayısıyla, Meclis’e gelmeyen, ya da gelip aktif olmayan milletvekili, temsil etmek durumunda olduğu vatandaşları temsil etmiyor demektir.

Bu durumun ortaya çıkmasının muhtemel nedeni, partilerin yeteri sayıda “aklı eren, dili dönen” kişiyi milletvekili adayı olarak bulamaması, ya da bu kişileri milletvekili adayı göstermeye yanaşmıyor olmasıdır.

550 MİLLETVEKİLİ GEREKLİ Mİ?

ABD’nin nüfusu 320 milyondur ve bu nüfus Amerikan Kongresi’nde 535 kişi tarafından temsil edilir (100 senatör, 435 Temsilciler Meclisi Üyesi). Diğer bir deyişle, Amerika’da her 600,000 kişi bir vekil ile temsil edilir.

Avrupa Topluluğu nüfusu 500 milyondur ve bu 500 milyon kişi, Avrupa Topluluğu Parlamentosu’nda 750 milletvekili ile temsil edilir.  Bu da, Avrupa’da her 650,000 kişinin bir vekil ile temsil edilmesi anlamına gelir.

Türkiye’nin 75 milyon  nüfusu  550 milletvekili ile temsil edilmektedir.  Bu da,  her 135,000 vatandaşa bir milletvekili demektir.

TBMM’deki 550 milletvekilinin %50’si aktif olmadığına göre, TBMM 550 yerine 275 ya da 300 milletvekili ile aynı üretimi (daha az masraflı bir şekilde) yapabilir.  Fakat, milletvekili sayısını 300’e indirmek Meclis kararı ile olacağından, bunun gerçekleşeceğini düşünmek hayalcilik olur.

 İkinci (daha uzun vadeli) çözüm, milletin “Aklı Eren, Dili Dönen” vekiller tarafından temsil edilmeyi talep etmesidir. Böyle bir talebin halktan gelip gelmeyeceği bilinmemekle birlikte, halkın “vekalet verdiği” milletvekillerinin Meclis’te ne ölçüde emek harcadıklarını görebilmesinde fayda vardır.  Bu bilgiyi sağlamanın bir yolu ise, her  milletvekilinin performansını rakamsal olarak gösteren bilgileri her ay halkın göreceği ve denetleyeceği şekilde, (örneğin bir web sitesi üzerinden) ortaya çıkarmak olabilir. Ayrıca, milletvekillerinin en azından Meclis çatısı altına gelmelerini ve oturumlara katılmalarını sağlamak için, maaşlarını azaltıp, Meclis’teki katılımlarına endeksli ücret sistemine geçmek faydalıdır.  Bu fikrin Avrupa Parlamentosu’nda uygulama analizi yapılmış durumdadır.

Meclis’te İsmi Olup Cismi Olmayan Milletvekilleri” üzerine 2 yorum

  1. Amerikan Kongresi ve Avrupa Topluluğu Parlamentosu’na dair rakam bazında temsiliyete dair örnek vermişsiniz ancak bu örneklerde ki vekillerin aktivite durumuna dair oransal karşılaştıma yapılabilecek bir çalışma var mıdır acaba? Gerçekten merak ettim; “aklı eren, dili dönen” kısmı tahmin edilebilir durumda ama acaba daha aklı erip, dili dönenlerin amaca hizmet durumları ne?

    1. ABD vekilleri cok daha aktif Turk vekillerinden. Ornegin devamsizlik ortalama %3; ve %10’dan fazla devamsizligi olan yok. Bunun bir sebebi seffaflik. Vekillerin her aktivitesini halka bildiren, vekiller hakkinda onlarin performanslari ile ilgili “karne” veren onlarca kurum var. Bir-iki ornek burada: https://www.govtrack.us/congress/members/report-cards/2014.
      http://globalsolutions.org/politics/congressional-report-card
      Ayrica, yerel gazeteler, belli araliklarla, o sehrin vekillerinin performansi hakkinda rapor yayinliyorlar. Dolayisiyla, secilen vekiller uzerinde suistimali engelleme dogrultusunda, toplumdan gelen baski var.

admin için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Şu HTML etiketlerini ve özelliklerini kullanabilirsiniz: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>